Skalna kaplica

Merefnebef zaczynał karierę jako dworzanin pomagający władcy przy porannej toalecie, ale pod koniec życia doczekał się oszałamiającego awansu: został mianowany wezyrem, pierwszym dostojnikiem państwa faraonów. Zgodnie z egipską tradycją grobowiec należało zbudować jeszcze za życia, więc w momencie awansu przyszłe miejsce wiecznego spoczynku Merefnebefa było już niemal gotowe. Nowa godność właściciela wymagała jednak odpowiedniej oprawy, dlatego grobowiec zaczęto rozbudowywać, dzięki czemu zyskał on wyjątkową formę, łączącą kutą w skale, dekorowaną kaplicę ze wzniesioną ponad nią imponującą mastabą o ścianach ozdobionych niszami i występami, które nawiązują do górującego nad całym cmentarzem muru otaczającego Piramidę Schodkową. Upływ czasu i klęski żywiołowe nie były łaskawe dla zbudowanej z suszonej cegły mastaby; zachowały się z niej tylko fragmenty murów, jednak dzięki badaniom misji możliwe było odtworzenie pierwotnego wyglądu grobowca wezyra.

Ciało Merefnebefa zostało pochowane w wielkim kamiennym sarkofagu umieszczonym w komorze grobowej na dnie szybu o głębokości ponad 14 metrów. Badania antropologiczne wskazują, że wezyr umarł w wieku około 40-50 lat.

Stoły ofiarne wzdłuż ścian kaplicy

Po śmierci wezyra krewni i specjalnie wyznaczeni kapłani odwiedzali jego grobowiec i na stołach ofiarnych wykutych wzdłuż ścian składali przeznaczone dla jego duszy dary. Na wypadek, gdyby potomni nie mogli (lub nie chcieli) zaopatrywać czcigodnego przodka w niezbędne mu dobra, ściany kaplicy ozdobiono reliefami które – zgodnie z egipskimi wierzeniami – dawały gwarancję, że zmarłemu niczego w zaświatach nie zabraknie.

Kaplica Merefnebefa ma jedno, bardzo wąskie wejście pośrodku zachodniej ściany, jednak na potrzeby wystawy konieczne było „rozsunięcie“ ścian i umieszczenie dodatkowych wejść w północno-zachodnim i południowo-wschodnim narożniku, nie było też możliwe zbudowanie stołów ofiarnych. Możemy jednak pokazać całe bogactwo barw i detali stworzonych przez artystów sprzed ponad czterech tysięcy lat.

 

Dekorację kaplicy tworzą inskrypcje i sceny przedstawiające wezyra, jego rodzinę i służbę w czasie oficjalnych uroczystości i rytuałów, ale także oddającego się rozrywkom. Sztuka egipska rządziła się specyficznymi zasadami, dlatego nie wszystkie sceny są dziś dla nas zrozumiałe na pierwszy rzut oka. Krótkie opisy reliefów mogą pomóc w ich odczytaniu:

Fasada

Ściana północna

Ściana wschodnia

Ściana południowa

Ściana zachodnia